آلکالوئید گیاهی چیست ؟
آلکالوئید گیاهی
گیاهان دارای ترکیباتی هستند که در علم گیاهشناسی و دارویی به این ترکیبات آلکالوئید گیاهی می گویند.
این ترکیبات اغلب دارای خواص درمانی می باشند که خواص گیاهان بواسطه این ترکیبات است.
در این مقاله قصد داریم آلکالوئید های گیاهی را به شما معرفی نماییم و خواص این ترکیبات شیمیایی را بیشتر بدانیم.
آلکالوئید ها در ساختار شیمیایی خود دارای حداقل یک اتم نیتروژن می باشند.
این ترکیبات معمولا قلیایی و دارای خاصیت فیزیولوژیکی می باشند.
این ترکیبات غالبا به فرم نمک اسیدی در گیاهان یافت می شوند.
اگرچه آلکالوئید ها معمولا منشاء گیاهی دارند ولی در ترشح غدد برخی از حیوانات مثل قورباغه سمی ، سوسمارها و هزارپا ها نیز آلکالوئیدهایی مانند سالاماندروکینازولون یافت می شود.
به نظر می رسد که وجود آلکالوئیدها در گیاهان برای حفظ موجودیت آنها بسیار ضروری است چرا که گیاهان فاقد این مواد توسط حیوانات از بین می روند.
همچنین برخی علت تولید آلکالوئیدها در گیاهان را نتیجه تکامل متابولیسم گیاهان می دانند.
چون تولید آلکالوئیدها در گیاهان تحت کنترل ژن ها هستنداز این رو ممکن است آلکالوئید ها نتیجه اشتباه متابولیکی باشند.
نقش های دیگری که برای آلکالوئید ها عنوان شده عبارتند از:
آلکالوئیدها مواد ذخیره ای هستند که به عنوان منبع نیتروژن در گیاه عمل می کنند.
مواد سمی هستند که سبب حفظ گیاه در برابر حشرات و حیوانات می گردند.
اثری مشابه هورمون ها داشته نقش تنظیم کننده در رشد گیاهان را دارند.
به علت خاصیت قلیایی این ترکیبات ممکن است جهت توازن یونی به کار روند.
آلکالوئیدها در واکوئل های سلول گیاهی ذخیره سازی می شود.
معمولا در گیاهی که تازه شروع به رشد کرده باشد واکوئل در داخل سلول وجود ندارد لذا در گیاهان تازه آلکالوئید دیده نمی شود.
خواص فارماکولوژی آلکالوئیدها بسیار متفاوت است.
بعضی مانند مورفین و کدئین ضددرد و مخدر هستند درحالیکه گروه دیگری مانند استرکنین و بروسین محرک سلسله اعصاب مرکزی می باشند.
آتروپین و هماتروپین خاصیت میدریاتیک دارند در حالیکه رزرپین فشارخون را پائین می آورد.
آلکالوئیدهای پروانش اثرات ضد سرطانی دارند.
هیوسین آنتی اسپاسمودیک بسیار باارزش در درمان اسپاسم احشائ و مجاری ادراری می باشد.
ارگوتامین به علت اثر گشادکنندگی بر روی عروق مغزی در درمان میگرن کاربرد دارد.
